« روش صحیح مطالعات درسی »
در این بروشور سعی بر این است که پس از آموزش روش صحیح مطالعه،دانشجویان عزیز بتوانند از ابتدای سال تحصیلی، هدفمند و مؤثر به یادگیری دروسپرداخته و نتایج بهتری را از آن خود سازند. تاکنون روشهای مختلفی جهت مطالعه کتابهای درسی توصیه شده است، یکی از بهترین روشهای پیشنهادی روش (PQRST) است، که یکتکنیک مفید، موثر و سازمان یافته است. استفاده از این روش، از آن جهت توصیه می‌شودکه می‌تواند، توانایی فراگیرنده را برای مطالعه، به خاطر سپاری و یادآوری مطالبدرسی افزایش دهد.
مراحل روش PQRST
- این روش که براساس حروف اول مراحل پنج‌گانه آن نام گذاری شده است، دارای مراحل زیر است:
مرحلهپیش‌خوانیPreview
- اولین گام برای مطالعه یک کتاب درسی بررسی مقدماتی (مطالعه اجمالی) آن است، در این مرحله، مطالب یک فصل برای دست‌یابی به یک دید‌کلی درباره موضوعات و بخشهای اصلی آن پیش‌خوانی می‌شود.
- پیش‌خوانی موجب درک بیشتر مطالب می‌شود چون، طی مطالعه اجمالی و آگاهی کلی فرد از موضوع مورد مطالعه، اجزاء کتاب و ارتباط آن با یکدیگر در نظر خواننده‌ی آن مفهوم بهتری پیدا می‌کند.
- مرحله پیش‌خوانی شامل: خواندن عنوان فصل، خواندن سطحی مطالب یک فصل، تمرکز و توجه روی عناوین بخشهای اصلی و فرعی کتاب، نگاه‌گذار به تصاویر و مثال‌ها به ویژه خواندن دقیق بخش خلاصه آخر فصل است.
مرحله طرح سوال Question
- پس از خاتمه مطالعه اجمالی یک بخش، در این مرحله تعدادی از عناوین اصلی و فرعی، قسمتهای مورد مطالعه به سوال تبدیل می‌شود.
- در با در نظر گرفتن این مسأله که طرح سوال از محتوای درسی، حس کنجکاوی و انگیزه یادگیری را در خواننده کتاب افزایش می‌دهد، این امر باعث افزایش دقت و تمرکز فکری و در نتیجه سرعت و سهولت یادگیری می‌شود.
- عقیده‌ی روان شناسان، عامل کنجکاوی موجب افزایش اشتهای ذهن برای یادگیری بیشتر می‌شود و در نتیجه چنانچه اطلاعات حاصله ناشی از پرسشهای معینی باشد، به راحتی ترکیب می‌شود و بیش تر در حافظه باقی می‌ماند.
مرحله خواندن Reading
- پس از مطالعه اجمالی و طرح سوالات برانگیزنده از عناوین کتاب درسی، قدم بعدی خواندن عمیق و دقیق محتوای درسی برای درک و فهم صحیح آن است.
- در این مرحله خواننده کتاب باید تلاش کند تا درباره آن چه که می خواند فکر کند و آن را با آموخته‌های قبلی خود مرتبط سازد.
مرحله به خود پس دادن Self-Recitation
- پس از خواندن دقیق مطالب، باید تلاش کرد تا ایده‌های اصلی محتوای مورد مطالعه بدون مراجعه به کتاب و از حفظ یادآوری شود.
- برای این کار یادگیرنده می‌تواند مطالب را ( با صدای بلند یا آهسته) به خود بازپس دهد.
- باید تلاش کرد تا به پرسشهای مطرح شده در مرحله سوم پاسخ داده شود و در صورت عدم امکان پاسخ‌یابی برای آنها بازگشت مجدد به متن اصلی و تکرار خواندن ضروری است.
در صورتی که قادر به بازگو کردن مطالب مطالعه شده در قالب کلمات و عبارات خود باشیم، می‌توانیم ادعا کنیم که آن مطالب را خوب یاد گرفته‌ایم.
- با استفاده از تکنیک به خود پس دادن، فاصله‌های خالی اطلاعات و خلاء یادگیری افراد آشکار می‌شود، و زمینه را برای سازماندهی مجدد مطالب در ذهن فراهم می‌سازد.
- به خود پس دادن، مرحله مرور و تکرار فعالانه مطالب درسی است که اگر آن را به کار نبریم، فراگیری فعال نداریم و علیرغم تلاش و صرف وقت برای خواندن، در هنگام یادآوری مطالب به ویژه زمان امتحانات با مشکل مواجه می‌شویم.
- تکنیک به خود پس دادن یکی از اصول اولیه تثبیت اطلاعات در حافظه است و باید زمان زیادی صرف مطالعه و از حفظ گفتن درس نمائیم.
مرحله آزمون Test
- پس از پایان مراحل چهارگانه در یادگیری محتوای درسی، می‌توان میزان یادگیری‌های تحقیق یافته خود را ارزیابی کرد.
- در این مرحله درمی‌یابیم که تا چه اندازه مطالب را خوب و عمیق آموخته‌ایم و کدام قسمت‌ها را خوب نیاموخته‌ایم تا به مطالعه جبرانی بپردازیم.
- درج سئوالات و تمرینات در پایان فصول کتاب به این منظور است که فرد در پایان مطالعه پس از ارزیابی خود، در صورت نیاز مراحل قبلی را مجدداً ارزیابی کند.
-
معاون فناوری دبیرستان شهید موسوی
احمدخلجی
91-92
