روش مطالعه صحیح

 هنگامی که می‌خواهید کتابی را مطالعه کنید مخصوصاً در مورد کتاب‌های درسی یکی از بهترین شیوه‌های مطالعه مفید و موثر، پیاده کردن روش ده مرحله‌ای مطالعه است. که با انجام تک تک مراحل، کمک بسیاری در یادگیری و تثبیت مطالب در ذهن شما می‌نماید.

شما در هنگام شروع به مطالعه‌ی یک کتاب جدید چه می‌کنید؟ کتاب‌های درسی‌تان را چگونه مطالعه می‌کنید؟ آیا می‌دانید که مطالعه نیز مانند هر کار دیگر روش‌ها و تکنیک‌های خاص خود را دارد؟!

هنگامی که می‌خواهید کتابی را مطالعه کنید مخصوصاً در مورد کتاب‌های درسی یکی از بهترین شیوه‌های مطالعه مفید و موثر، پیاده کردن روش ده مرحله‌ای مطالعه است. که با انجام تک تک مراحل، کمک بسیاری در یادگیری و تثبیت مطالب در ذهن شما می‌نماید.

گام اول: مراحل 1 و 2 و 3

در مواجه با یک مطلب جدید از کتاب درسی‌تان مراحل زیر را روی آن اجرا کنید:

مرحله 1- تخمین و هدفگذاری: یعنی مشخص کنید که در چه بازه زمانی چه تعداد صفحاتی را مطالعه خواهید کرد.

مرحله 2- تخلیه ذهنی: یعنی هر آنچه از قبل در مورد آن موضوع، به خاطر دارید بر روی کاغذ منتقل کنید حتی اگر در مورد صحت آن تردید دارید.

مرحله 3- مطالعه اجمالی: به طور اجمالی و سریع صفحات را ورق بزنید و به فهرست، عناوین، سوالات، تصاویر و خطوط پر رنگ شده توجه کنید.

گام دوم: مراحل 4 و 5 و 6 و 7

مرحله 4- طرح سوال: در مورد مطالبی که از نظر گذراندید، سوال طرح کنید تا با نگاهی کنجکاوانه و جستجو گرانه آماده‌ی خواندن شوید.

مرحله 5- خواندن فعال برای پیدا کردن جواب سوالات: در این مرحله شروع به خواندن کتاب کنید. کتاب را عمیق و دقیق بخوانید و به دنبال پیدا کردن جواب سؤالات آخر فصل یا سؤالاتی که درذهن خود دارید، باشید.

مرحله 6- تجزیه، تحلیل و تفهیم: سعی کنید تمام مطالب کتاب را کاملاً متوجه شده و به حافظه خود منتقل کنید بعضی از قسمت‌ها نیاز به تحلیل بیشتری دارد تا شما بتوانید مفهوم آن‌ها را درک کنید.

مرحله 7- یادداشت برداری: آنچه راکه یادگرفته‌اید از حافظه خود بر روی کاغذ بیاورید و خلاصه آن‌ها را مکتوب کنید.

گام سوم: مراحل 8 و 9 و 10

مرحله 8- مرور و بازبینی: متن خلاصه‌شده و متن اصلی را مجدداً بخوانید و متن خلاصه‌شده را بازبینی و اصلاح نمایید در صورتی که در کشیدن درخت حافظه مهارت دارید درخت مطلوب مورد نظر را ترسیم کنید.

مرحله 9- تعریف: مطالبی را که یاد گرفته‌اید حتی‌المقدور با صدای بلند برای خود یا دیگران تعریف کنید.

مرحله 10- تجسم: چشمتان را ببندید و مطالب خوانده شده را در ذهن خود مجسم کنید.

حال که یک سیستم کامل مطالعه را فراگرفته‌اید، کتاب مربوط به مسابقه کتابخوانی را بردارید و تک تک مراحل ذکر شده را اجرا کنید.

گام چهارم: اجرا کردن روش

شما تا کنون هنگام مطالعه چند مرحله از این مراحل را اجرا می‌کردید؟ یک، دو، یا سه مرحله؟

البته این را به خاطر داشته باشید که مهمترین مرحله، مرحله پنجم یعنی خواندن فعال است و ما برای آن که بتوانیم بهتر و فعال‌تر بخوانیم لازم است سؤالاتی در مورد آن متن در ذهن داشته باشیم تا با انگیزه‌ی بیشتری مطالعه کنیم مراحل بعد از مرحله پنجم نیز در تثبیت مطالب در ذهن، به ما کمک می‌کند و باعث می‌شود که بتوانیم مطالب را به مدت طولانی‌تری در حافظه خود نگهداری کنیم.

 تمرکز یعنی توانایی قبول بعضی چیزها و به دور انداختن چیزهای دیگر و یا به عبارتی تمرکز یعنی دقیق شدن بر روی یک موضوع، با حذف توجه از موضوعات دیگر.

پیاده کردن این روش بعد از مدتی تمرین بسیار آسان می‌شود و به طور ناخودآگاه آن‌ها را انجام می‌دهید و حتی برایتان لذت بخش نیز می‌شود و به قدرت شگفت انگیز این تکنیک و تأثیر آن در یادگیری‌تان پی‌خواهید برد.                                          

تمرکز حواس

من نمی‌توانم حواسم را جمع کنم و روی موضوعی که به آن فکر می‌کنم تمرکز کنم. به محض این که شروع به مطالعه می‌کنم فکرهای مختلفی به ذهنم می‌آید و حواسم پرت می‌شود. من کلاً آدم بی دقت و حواس‌پرتی هستم. من همه درس‌هایم را بلد بودم، هرکدام را بیست بار هم خوانده بودم ولی باز هم نمره‌ام کم شد. آخه نمی دونم چرا؟ آخه این تمرکز چیست؟ و چه جوری می شود تمرکز کرد؟

این‌ها سخنان یک دانش آموز حواس‌پرت است که همیشه هنگام درس خواندن با مشکل برخورد می‌کند. اگر شما جای او بودید چه می‌کردید؟ به نظر شما تمرکز یعنی چه و چگونه می‌توان آن را به وجود آورد؟

تمرکز یعنی توانایی قبول بعضی چیزها و به دور انداختن چیزهای دیگر و یا به عبارتی تمرکز یعنی دقیق شدن بر روی یک موضوع، با حذف توجه از موضوعات دیگر.

تمرکز طبیعی

بعضی افراد فکر می‌کنند برای داشتن تمرکز بایستی بر روی ذهن خود و یا محیط اطراف خود شرایط خاصی را تحمیل کنند، ولی این طور نیست و این را بدانید شما هر چه بیشتر به ذهن خود فشار بیاورید، تمرکز مشکل‌تر می‌شود. وقتی شما مشغول تماشای فیلم یا خواندن داستان جذابی هستید بدون اعمال هیچ گونه فشاری تمرکز دارید. چون به طور طبیعی چیزی توجه ما را جلب می کند که برای ما حائز اهمیت است و از آن سود و فایده‌ای می‌بریم. بنابراین باید راهی پیدا کنیم که دقت ما، حتی نسبت به موضوعی که به آن علاقه نداریم عمیق‌تر شود و در حقیقت بین ذهن ما و آن موضوع علاقه ایجاد کنیم.

به نظر شما چگونه می‌توان این علاقه و انگیزه را ایجاد و تقویت کرد؟

احمد خلجی

معاون فناوری آموزشگاه

بهداشت روانی دوران بلوغ

 نوجوانی  یکی از مهمترین و پُر ارزش ترین دوره های زندگی هر فرد محسوب می‌شود زیرا سرآغاز تحولات و دگرگونی‌ های جسمی و روانی در اوست و « بلوغ » نقطه عطفی در گذر زندگی او از مرحله کودکی به بزرگسالی است. دوره نوجوانی به گروه سنی 10 تا 19 سالگی اطلاق می ‌شود و در اکثر کشورهای جهان به خصوص کشورهای در حال توسعه، بخش قابل توجهی از جمعیت را نوجوانان  تشکیل می‌ دهند. با توجه به این واقعیت که نوجوانان، پدران و مادران فردا هستند پرداختن به مسائل بهداشتی‌ شان (به خصوص بهداشت روان  آنان) نه فقط برای خود آنها بلکه برای خانواده‌ها، جامعه و نسل آینده سودمند است و در برنامه توسعه هر کشوری می‌ بایست به مسائل آنها توجه خاص شود.

نوجوان می‌ خواهد از قید و بندهای دوران کودکی که او را به خانواده‌اش متصل کرده است، جدا شود ، لذا حس استقلال‌ طلبی خود را با مخالفت ، مقاومت کردن و لجبازی با والدین و مربیان نشان می ‌دهد . برای برخورد با این رفتار نوجوان، بهتر است همیشه با او به لحنی صحبت کنید که احساس نکند برایش تصمیم ‌گیری می ‌کنید. آزادی را به تدریج و متناسب با سنی که دارد به او عطا کنید و نظارت غیرمستقیم داشته باشید و اگر زمانی دریافتید که از این آزادی، سوء استفاده کرده به او تذکر دهید و وی را متوجه اعمالش بکنید. بدانید که حذف آزادی، برای یک مدت کوتاه می ‌تواند برایش آموزنده باشد.

آشنا شدن با پدیده‌های جدید در زندگی، ‌انسان را از بار هیجانی همراه آن پدیده که غالباً اضطراب  و آشفتگی است می رهاند، مطالعات روان شناختی نشان داده است که تأثیر منفی عوامل استرس‌  زا که همراه با آگاهی قبلی است بسیار کمتر از زمانی است که عوامل استرس ‌زا  ناگهان و بدون مقدمه به انسان وارد می‌ شوند. در زمینه برخورد با پدیده بلوغ جنسی و تغییرات جسمانی و روانی متعاقب آن هر اندازه آگاهی نوجوانان  ما بیشتر باشد نتایج مبحث این مرحله از زندگی در مسیر آینده نوجوان بیشتر است. آگاهی نداشتن و یا عدم آگاهی کامل و صحیح، نوجوانان را گیج و سردرگم می ‌کند و این حالات نتایج منفی و زیانباری به دنبال خواهد داشت. والدین و مربیان وظیفه دارند اطلاعات کافی در خصوص تغییراتی که در طول و به دنبال بلوغ جنسی در نوجوان اتفاق می‌ افتد به تدریج و با استمرار ارائه کنند. عدم ارائه اطلاعات کافی و صحیح در مورد بلوغ باعث می ‌شود که نوجوان از منابع دیگر که معمولاً انحرافی است، اطلاعات کسب کند و این اطلاعات غلط می‌ تواند او را به انحراف  کشاند.

والدین و مربیان از یک تا دو سال قبل از بلوغ کامل نوجوان می ‌بایستی اقدامات زیر را انجام دهند.

- او را آماده کنند که به زودی و به تدریج تغییراتی را در جسم و روان خود احساس خواهد کرد.

- به طرق مختلف او را مطمئن کنند که تغییرات ایجاد شده طبیعی است.

 - از این که این تغییرات در او شروع شده به او تبریک بگویند و خاطر نشان کنند که دوره ی جدیدی در زندگی او آغاز شده است.

 - به او یادآوری نمایند که این تغییرات در جهت تکامل فردی و قدمی به سوی اجتماعی شدن اوست به همین دلیل وظایف فردی و اجتماعی جدیدی برای او منظور شده است.

 – خاطر نشان کنند که این تغییرات قطعاً شروع می ‌شود اما زمان دقیق و مشخصی ندارد؛ بنابراین اگر دیرتر از دیگران هم شروع شود یک امر طبیعی است.

 - به او بگویند که تغییرات جسمانی همراه با تغییرات روانی خواهد بود. این تغییرات روانی در سه بُعد هیجانی، خـُلقی و رفتاری اتفاق می‌ افتد. نکته مهم در دوره بلوغ برقراری ارتباط صحیح با نوجوان است. کودک دلبند دیروز شما با تغییراتی که در جسم و روانش روی می ‌دهد پا به دوران بزرگسالی می ‌نهد. به دلیل این که او می ‌خواهد هویت جدیدی را برای خودش به دست آورد، طبیعی است که در برقراری رابطه با او مشکلاتی برای شما به وجود آید. برای این که روابط شما والدین و مربیان با فرزند یا دانش ‌آموز نوجوانتان صمیمانه ‌تر و گرمتر باشد، لازم است که به نکات زیر توجه کنید:

 پذیرش نوجوانان

گام اول برای ایجاد و تحکیم یک رابطه دوستانه و صمیمی با نوجوان این است که او را با همه کمی‌ ها و کاستی‌هایش قبول داشته باشید. کاستی‌ های رفتاری او را همچون نقاط قوت و توانایی‌هایش بپذیرید و او را به عنوان فردی که دارای استقلال، سلیقه‌ های خاص و عقاید قابل ارائه است،‌ نگاه کنید. احساساتش را بپذیرید و اعتماد به نفس  او را با کم اهمیت جلوه دادن اشتباهات و تقدیر از کارهای پسندیده‌اش بالا ببرید.

 نوجوانانتان را درک کنید

درک و برداشت شما از زندگی و مسائل آن متفاوت از برداشتی است که نوجوان دارد. او زندگی را به ساده ‌ترین وجه ممکن می ‌نگرد، به طوری که عقایدش برای شما پوچ و مسخره است. نسبت به عقایدش بی‌ اهمیت نباشید وی را مورد تمسخر قرار ندهید. چرا که این استهزاء به تداوم رابطه عاطفی با فرزندان لطمه می‌ زند.

 ارتباط را دو طرفه کنید

در بسیاری از اوقات و به دلایل گوناگون ممکن است شما والدین  و مربیان به نوجوان بگویید که چه بکند و چه نکند و از او توقع حرف‌ شنوی نیز داشته باشید. این برخورد با نوجوان که حاکی از ارتباط یک طرفه، معیوب و غیرقابل دوام است، منجر به سرکشی و عصیان نوجوان در برابر دستورات شما می ‌شود و به رابطه عاطفی و صمیمانه بین شما و او لطمه می ‌زند. در این مواقع بهتر است در برخورد با نوجوان، هر زمان که سخنی را گفتید از او نیز سخنی بشنوید و نظر او را نسبت به وظایف محوله‌ اش جویا شوید.

 از دادن پند و اندرز مستقیم خودداری کنید

نوجوانان از شنیدن نصیحت و اندرز مستقیم و این که آنها را یک جا ارائه کنید و اشکالات رفتاری و گفتاری‌ شان را تذکر بدهید گریزان هستند. نوجوانان اعمال خود را بی ‌نقص می ‌دانند و تحمل شنیدن پند و اندرز از جانب شما را ندارند. جهت اصلاح رفتار، آنها را به طور غیر مستقیم نسبت به اعمال و رفتار نادرست‌شان آگاه کنید و خودتان الگویی برای آنها باشید تا با پیروی از رفتار و گفتار شما روش صحیح برخورد را فرا گیرند. آزادی عمل به نوجوانتان بدهید همانطور که به کودک نوپا اجازه می ‌دهیم تا گاهی خود به تنهایی راه رفتن را امتحان کند و دفعاتی هم به زمین بیافتد، باید به نوجوان هم اجازه داد که تا حدودی پیامدهای رفتارهایش را تجربه کند و طعم برخی سختی ها را بچشد و برای زندگی مقاوم شود.

 برای ارتباط با نوجوان وقت کافی بگذارید

نوجوانان نیازمند توجه هستند، آنها می‌ خواهند صحبت کنند. اعتراض کنند و از هیجانات و اتفاقاتی که در مدرسه می ‌افتد یا از دوستانشان می‌ شنوند، حرف بزنند؛ هرچه زمان این ارتباط با شما به عنوان مادر، پدر و یا مربی بیشتر باشد خرسندی آنها بیشتر می شود و امکان ارتباط نادرست و غلط آنها کمتر خواهد شد.

 توجه به تأثیر مشکلات اجتماعی

مشکلات اجتماعی تأثیرات ناخوشایندی بر نوجوانان دارد. عدم مداخله شما والدین و مربیان در بهبود شرایط اجتماعی، تأثیر تلاش‌هایتان را در خانه و مدرسه کمرنگ می ‌کند.

 انرژی سرشار نوجوانان نیاز به تخلیه دارد

در این سنین نوجوان دارای انرژی فراوان جسمانی است؛ بخشی از این انرژی در غریزه جنسی نهفته است که در شروع دوران نوجوانی  به طریق مقبول اجتماع قابلیت ندارد. نوجوان مقادیر دیگری از انرژی جسمانی خود را به صورت رفتارهای پرخاشگرانه مبارزه طلبی ، حادثه ‌جویی و... تخلیه می ‌کند. تشویق نوجوانان به انجام ورزش های مختلف، شرکت در فعالیت های الگوسازی برای آنان و تحریک آنها بر همانند سازی با آن الگوها باعث می ‌شود تا آنها انرژی خود را به طریق منطقی تخلیه کنند.

  عدم ارائه اطلاعات کافی و صحیح در مورد بلوغ باعث می ‌شود که نوجوان از منابع دیگر که معمولاً انحرافی است، اطلاعات کسب کند و این اطلاعات غلط می‌ تواند او را به انحراف کشاند.

 وضعیت تحصیلی نوجوان را پیگیری کنید

در این سنین ممکن است فرزند شما نسبت به درس اظهار بی‌ علاقگی نماید و به اموری مثل افراط در ورزش  کردن، رسیدگی به سر و وضع خود و ... بپردازد. خود شما بهتر می دانید که پند ، اندرز، سرزنش و مقایسه با دیگران کارساز نیست.. لذا علت بی ‌توجهی او را نسبت به درس جستجو کنید و سعی در برطرف نمودن مشکل کنید.

 آموزش مهارت در برقراری روابط اجتماعی

 نوجوانان  در دوره ی بحران بلوغ نسبت به تعلق داشتن خود در گروه کودکان و یا بزرگسالان  سردرگم می‌ شوند و ممکن است که در میان جمع خانواده یا دوستان و آشنایان، رفتارهای بزرگتر از سن و یا گاهی کودکانه از خود بروز دهند و روابط اجتماعی پسندیده‌ ای برقرار نکنند. شما می توانید با شرکت دادن فرزند نوجوانتان در جمع دوستان و آشنایان مهارت روابط اجتماعی او را افزایش دهید؛ مثلاً با فرزند نوجوان خود به گردش های دو نفره بروید و در بسیاری از روابط اجتماعی نظیر آشنا شدن با دیگران، خرید کردن از مغازه ، پیدا کردن نشانی یک مؤسسه و درخواست انجام کاری از یک اداره با وی تمرین عملی کنید.

 استقلال طلبی نوجوان

نوجوان می‌ خواهد از قید و بندهای دوران کودکی که او را به خانواده‌اش متصل کرده است، جدا شود و الگوهای جدیدی را جایگزین آنان کند. از طرفی نیز شدیداً به خانواده وابسته است و می‌ خواهد که توقعاتش را برآورده کنند. لذا حس استقلال‌ طلبی  خود را با مخالفت ، مقاومت کردن و لجبازی  با والدین و مربیان نشان می ‌دهد و این نیاز نوجوان برای شما مشکل‌ آفرین می ‌شود. برای برخورد با این رفتار نوجوان، بهتر است همیشه با او به لحنی صحبت کنید که احساس نکند برایش تصمیم ‌گیری می ‌کنید. آزادی را به تدریج و متناسب با سنی که دارد به او عطا کنید و نظارت غیرمستقیم داشته باشید و اگر زمانی دریافتید که از این آزادی، سوء استفاده کرده به او تذکر دهید و وی را متوجه اعمالش بکنید. بدانید که حذف آزادی، برای یک مدت کوتاه می ‌تواند برایش آموزنده باشد.

درباره سلامت روان چه میدانیم ؟

بمناسبت هفته بهداشت روانی

فردی با روان سالم :

بی دلیل نگران نمی شود .

مشکلات و دردسرهای روزمره ایکه گهگاه برای همه پیش می آید و ایجاد اضطراب ، ترس ، افسردگی و احساس ناامنی موقت کرده را براحتی حل می کند.

فرد بیمار :

پریشان حال است .

اغلب بدون دلیل نگران است و احساسات و افکاری مانند اضطراب ، ترس ، خشم ، احساس ناامنی و افسردگی را بیش از حد معمول در خود بزرگ می کند .

با وجود اینکه مرز مشخصی بین روان سالم و بیمار وجود ندارد . اما روان سالم را میتوان از طریق عادات ، محیط و روابط مناسب بدست آورد . برای داشتن احساس رضایت باید جسم و روان سالمی داشته باشید .

عوامل ایجاد کننده بیماری

1-     محیط

روابط نامناسب با مردم ، خانواده ، مدرسه و محیط کار در بروز بیماری نقش موثری دارد باید احساس کنیم انسانی با ارزش و قادر به انجام مسولیت های محوله هستیم .

2-    علل جسمی

بسیاری از بیماریهای جسمی متاثر از اختلالات روانی و رفتاری می باشد .

3-    توارث

مسلماً بیماریهای روانی از طریق ارث هم منتقل می شوند اما میزان تاثیر هر یک از عوامل محیطی و ارثی در ایجاد بیماریهای روانی هنوز کاملا روشن نشده است .

برخی از علائم هشدار دهنده

اضطراب

بدون هیچ دلیل روشنی همیشه فکر می کند اتفاق بدی برای او پیش می آید و دائما احساس خطر می کند .

افسردگی

بیمار احساس غمگینی شدید و مداومی دارد که باعث گوشه گیری ، خستگی و بی تفاوتی او نسبت به محیط اطرافش می شود .

شکایات جسمی ( بدون علت عضوی )

تنش و عصبانیت ، سردرد ، بیخوابی و دردهای پراکنده جسمی به همراه دارد .

در صورت تداوم و تشدید هر یک از علائم فوق به رواشناسان و مشاوران و یا افراد ذیصلاح مراجعه کنید .

هر انسانی تنش هائی دارد

تنش چیست ؟

به احساس تحت فشار بودن در مقابل تهدیدات تنش می گویند . که در اثر خطرات جسمی ، احساس نا امنی اقتصادی و تهدیدهای روحی و روانی بوجود می آید .

تنش های پی در پی ما را نگران می کند

-         احساس حقارت و بی کفایتی

-         عصبانیت

-         انزوا طلبی و گوشه گیری

-         احساس پوچی و بی ارزشی

-         بی خوابی و بی اشتهایی

-         کم شدن علائق نسبت به امور روزمره زندگی

امروز بخش بزرگی از زندگی ما را تنش ها اشغال می کنند ما باید آنها را بشناسیم و راههای مقابله با آنرا بیاموزیم

روشهای مقابله با تنش و اضطراب

1-     دقیقا فکر کنیم چه چیزی باعث نگرانی شده است چه کارهایی را باید انجام دهیم ، بی درنگ آن تصمیم را اجرا نمائیم .

2-     با افراد متخصص مشورت کنیم .

3-     با مشکلات راحت برخورد کنیم .

چون نمی توان به همه مشکلات غلبه کرد پس اهدافی که در حد توان ما باشد و بتواند آسایش ما را فراهم کند انتخاب می کنیم .

4-     به یکدیگر کمک کنیم .

خداوند به یاری ما می آید اگر به یاری همدیگر بشتابیم و اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کنیم که افزایش اعتماد به نقس طلیعه موفقیت و پیشرفت هر انسانی است .

                                                                                                       معاون فناوری دبیرستان

                                                                                                            احمد  خلجی

مطالعه مفید چگونه حاصل می‌‌شود؟

چکیده: مقدمات و شرایط اولیه لازم برای آغاز مطالعه چیست؟ چگونه می‌‌توان پرورش مناسبی برای آغاز مطالعه یافت؟ برای مطالعه بهتر لازم است پاسخ مناسبی برای این پرسش‌ها بیابید. مقدمات و شرایط اولیه لازم برای آغاز مطالعه چیست؟ آیا تا کنون دقت کرده اید که هر جلسه مطالعه شما چگونه شروع می‌‌شود؟

 برای آنکه بتوانید بهتر مطالعه کنید، به نکات زیر توجه نمائید:

1- مکان مطالعه: دانش آموزان در خصوص مکان مطالعه عادتهای متفاوتی دارند. مطالعه در منزل، پارک و کتابخانه عمومی از رایج ترین مکانهای مطالعه محسوب می‌‌شوند. آنچه در این باره باید بدانید این است که محیط و مکان مطالعه علاوه بر داشتن شرایطی چون سکوت و آرامش، باید تا حد امکان ثابت و بدون تنوع باشد.

 اگر می‌‌خواهید واقعا با تمرکز مطالعه کنید، باید سعی کنید که خود را به محیط یکنواخت و ثابت عادت بدهید.

 بنابراین فضاهای عمومی مانند پارک برای یک مطالعه جدی، مکان مناسبی محسوب نمی شوند. تغییرات مکرر در دکور اتاق و یا مکان نیز - چون مخل تمرکز است - توصیه نمی گردد.

 2- هدفمندی مطالعه: هدف مندی در مطالعه یعنی داشتن یک ذهنیت روشن و شفاف درباره اهداف، برنامه‌ها و پیش بینی های لازم. این موضوع را از زوایای مختلف می‌‌توان مورد بحث قرار داد. یک بعد مهم آن به نیات، ایده آل‌ها و انگیزه های شما بر می‌‌گردد. بعد دیگر آن به آرامش ذهنی و نظم رفتاری شما مربوط است. مسئله دیگر این است که چقدر مهارتها و ظرافتهای لازم را در برنامه ریزی و به خصوص پیش بینی تغییرات به خرج دهید. یعنی اگر به دلیلی برنامه شما بهم بخورد چگونه مدیریت زمان می‌‌کنید.

 3- آغاز هوشیارانه: هوشیاری یعنی داشتن یک آگاهی ارادی و به عبارت بهتر یعنی بیداری آگاهانه. بسیاری از ما به هنگام مطالعه بیداریم، ولی از هوشیاری لازم برخوردار نیستیم. برای داشتن هوشیاری لازم، وضو بگیرید، نیت کنید، برای یکی دو دقیقه چشمان خود را ببندید و افکارتان را بر روی کاری که می‌‌خواهید انجام دهید متمرکز کنید، مثل اینکه من در این لحظه با آمادگی کامل می‌‌خواهم مطالعه ام را شروع کنم. تمرین خودآگاهی و تقویت هوشیاری، کیفیت آغاز و ادامه را افزایش خواهد داد.

 4- تفاوت های فردی: بر خلاف گفته‌ها و تبلیغات بعضی از مراکز، هیچ قانون کلی برای تعیین مقدار زمان لازم مطالعه وجود ندارد. چون افراد مختلف توان و حوصله و هوش متفاوت دارند. بنابراین مهم تر از آنکه ساعات مطالعه خود را افزایش دهیم، این است که از مطالعه مان - هر قدر هم اندک باشد - بهترین و بیشترین استفاده را ببریم. پس به جای مقایسه مقدار ساعات خود با دیگران، از زمانهای مطالعه خود به طور مطلوب استفاده کنید.

 5 - برنامه ای برای افزایش ساعات: اگر می‌‌خواهید که ساعات مطالعه خود را افزایش دهید، دقت کنید که نباید عجله کرد. چون هر رفتار در طول زمان به وجود می‌‌آید، تغییر رفتار نیز نیاز به زمان دارد. عجله و دستپاچگی در افزایش زمانهای مطالعه به نتیجه ای غیر از آشفتگی و اضطراب نخواهد انجامید.

 6- تعیین خط پایه: مبنای افزایش ساعات مطالعه، ارزیابی وضع فعلی و تعیین خط پایه است. این کار بسیار آسان است و می‌‌تواند توسط خودتان یا یکی از اطرافیان انجام گیرد. برای یک هفته یا ده روز نموداری رسم کنید که محور عمودی آن نشان دهنده دقایق و ساعات و بردار افقی آن نشان دهنده روزها باشد. در پایان روز آخر میانگین ساعات را محاسبه کنید. حال بر اساس توانایی های فردی خود و با یک روند منطقی در ماه اول 60 تا 90 دقیقه و در ماههای بعد به همین ترتیب ساعات بیشتری را به برنامه خود اضافه نمایید.

احمد خلجی

معاون فناوری دبیرستان موسوی