چگونه بهتر گوش کنیم؟

چکیده: گوش کردن یکی از مهمترین مهارتهایی است که با پرورش آن می‌‌توانید کارآیی خود را در مدرسه افزایش دهید. این مهارت بعد از مهارت خواندن، یکی از مشکل ترین مهارتهاست. در این مقاله سعی داریم تا با راههای پرورش این مهارت آشنا شویم  .

 کلاس مکانی برای یادگیری و گوش کردن است. ویلیام آرمسترانگ

 خوب گوش کردن در کلاس:

 * در کلاس مطالب درسی را دنبال کنید و به رویا فرونروید. ( خیالبافی نکنید(

* اگر حرف بزنید، مطمئنا نمی توانید گوش کنید.

* در هنگام گوش کردن قلم به دست باشید و نکات مهم را یادداشت کنید.

 قبل از کلاس:

 * راجع به مطالب درسی جدید فکر کنید.

* نکات مهم جلسه گذشته را به یاد آورید. ( دوره کنید.(

* تکالیف خود را انجام دهید.

 در کلاس:

 * آنچه را که قبلا یاد گرفته اید با مطالب جدید ارتباط دهید.

* آیا شما راجع به موضوع درس اطلاعات اضافی دارید؟

* در طی درس چه چیزی به ذهن شما می‌‌آید؟

* برروی موضوع درس تمرکز کنید.

* نکات مهم درس را یادداشت کنید.

* در صورت امکان روی نیمکتهای جلوی کلاس بنشینید. اگر جلوتر باشید بهتر می‌‌توانید گوش کنید.

 بعد از کلاس:

 * مطالب درسی و یادداشتهایتان را دوره کنید.

* بعضی‌ها دوست دارند که یادداشتهایشان را پاکنویس کنند، اما سعی کنید برای اینکار وقت زیادی اختصاص ندهید.

* هنگام دوره زیر نکات مهم خط بکشید.

 نکات دیگری راجع به گوش کردن:

 * خوب گوش کردن به معنی توجه کردن است.

* تمام آنچه را که گفته می‌‌شود بشنوید، نه آنچه را که دوست دارید.

* آنچه را که می‌‌شنوید با آنچه که از قبل می‌‌دانستید ربط دهید.

* نکات مهم درس را تشخیص دهید.

* سعی کنید نکات مهمی را که ممکن است سوال امتحان باشد، تشخیص دهید.

* صحبتهای معلم را دنبال کنید. ( حدس بزنید صحبتهای بعدی او چه خواهد بود)

* به دقت به آنچه معلم راجع به تکالیف درسی می‌‌گوید، گوش کنید و در صورت نیاز آن را یادداشت کنید.

* به دقت گوش کنید و به دنبال عبارات کلیدی معلم باشید و به آن اهمیت دهید. عباراتی همچون " این مطلب مهم است...، مهم است بدانید که... و یا لازم است که این مطلب را برای امتحان بدانید... "

 بخاطر بسپارید که گوش کردن با شنیدن متفاوت است.

شما می‌‌توانید هرچیزی را بشنوید، اما به آن گوش نکنید یا از یک گوش بشنوید و از گوش دیگر بیرون کنید.

برای گوش کردن باید فکرکنید و فعال باشید نه منفعل.                                                                                                        

                                                                                                                    معاون فناوری دبیرستان موسوی

 احمدخلجی

91-92

انگیزش تحصیلی(academic motivation ) چیست؟

کودکان به طور طبیعی با انگیزه برای یادگیری متولد می شوند. دست زدن کودک به اشیا،غذا خوردن بدون کمک دیگران، راه رفتن و... از جمله ی اولین انگیزش ها برای یادگیری است که بعدها پاسخگوی فعالیت های وابسته به مدرسه مانند خواندن و نوشتن است.

زمانیکه کودکان انگیزه ای برای یادگیری ندارند، یعنی مانعی در راه انگیزش طبیعی آنها وجود دارد، احساس می کنند که به خوبی نمی توانند وظایف مربوط به مدرسه را انجام دهند و در نتیجه تلاششان را متوقف می کنند، یا به اندازه ی کافی تلاش جدی از خود نشان نمی دهند.این قبیل کودکان،براحتی سرخورده( frustrated ) می شوند واز آنجا که تلاششان را متوقف می کنندویادگیری آنها با موفقیت همراه نمی شود، تجربه ی شوروهیجان( thrill ) ناشی ازیادگیری مباحث جدید را کسب نمی کنند و معتقد می شوند همه ی موفقیتها به شانس و تصادف یا اوضاع و احوال( circumstance ) مربوط است.

برخی عوامل اثر گذار بر یادگیری ، مثل : یاد نگرفتن ، وجود مشکلاتی در خلق و خو ( temperament ) ،به تاخیر انداختن امور، فشارهای روانی و افسردگی ( depression )،یادگیری در مدرسه را سخت تر می کنند.

سه عامل ابتدایی در مدرسه ممکن است باعث انگیزش تحصیلی پایین در دانش آموزان شود:
1-کودکانی که والدین یا همسالان آنها ، فکر می کنند مدرسه مهم نیست و اهمیت مدرسه را تشخیص نمی دهند و دائم این مسئله رادرگوش کودک می خوانند.

2- رقابت در مدرسه ، برای کودکانی که ممکن است هرگز بهترین نباشند . گرچه آنها می توانند مطالب آموزشی فراوانی یاد بگیرند ولی موفقیت را تجربه نمی کنند یا موفقیت آنها تشخیص داده نمی شود.

3- در برخی موارد، والدین انتظاراتی غیرواقع بینانه دارند که می تواند موجب مایوس شدن فرزندانشان شود.

افزایش انگیزش تحصیلی

آموختن عادات مطالعه ی صحیح و مفید و فراهم آوردن فرصت کسب موفقیت برای خود ، دارای اهمیت فراوان است.

1- وقتی برای خود مقرراتی در درس خواندن یا تفریح کردن ، در نظر می گیرید ، در برابر خود، قاطع و منصف باشید.

2- برای مطالعه ی خود هدف های کوتاه مدت در نظر بگیرید و در صورت رسیدن به آن هدف ، پاداش و در غیر این صورت خود را تنبیه کنید.
(مثلا" اگر فردا برنامه ی خود را به موقع انجام دادم ، حق دارم نیم ساعت از اینترنت استفاده کنم . اگر 3 روز متوالی از برنامه ام عقب ماندم ، یک هفته حق استفاده از اینترنت را نخواهم داشت.)

3- تلاش کنید با اعضای خانواده روابط نزدیک و صمیمی داشته باشید، چون در هنگام درس خواندن به حمایت و کمک و آرامش نیاز خواهید داشت. سعی کنید در کنار خانواده ی خود، اوقات خوش و مرفحی داشته باشید .

4- سعی کنید خیلی خوب و دقیق و منطقی (به دور از حرف و سخن دیگران ) به علایق و استعدادها و تواناییها و اهداف خود فکر کنید تا جایی که برای خودتان ، قانع کننده و آشکار باشد.

5- وقتی موفقیتی بدست می آورید هر چند هم که کوچک باشد ، معتقد باشید که آن در نتیجه ی سعی و تلاش شما بوده ، نه شانس و اتفاق و...
6-شما برای کسب انرژی لازم برای رسیدن به یک هدف (قبولی در کنکور) باید انگیزه ی قوی داشته باشید. انگیزه هم وقتی قوی می شود که درونی و خودجوش باشد نه بیرونی و با زور!

یعنی اینکه شما معتقد به ادامه تحصیل وداشتن زمینه ی شغلی مناسب باشید ،نسبت به مطالعه ، سطح سواد ، موقعیت اجتماعی و... احساس نیازکنید، از خواندن مطالب مورد علاقه ی خود لذت ببرید و نسبت به عملکرد خود احساس رضایت داشته باشید. نه اینکه به خاطر ترس از حرف دروهمسایه و فامیل ، به خاطر اینکه پدرو مادرم ازمن خواستند و چنین انتظاری دارند، درس بخوانید ، این دلایل شاید برای ایجاد انگیزه خوب باشند ولی برای پایدار نگه داشتن انگیزه به دلایل و عوامل درونی نیازمندیم.

(مثل کسانی که دائم می گویند:"خوب ، این همه لیسانس بیکار، اصلا" واسه چی آدم باید درس بخونه؟!" خوب چنین کسی ، هیچ اعتقادی به ذات ادامه تحصیل ندارد ، تنها هدفش شغل بوده ، که آنهم به خاطر دیدن چند تجربه ی اتفاقی ، به سرعت زیر سوال رفته، پس نمی توان از این
شخص انتظار انگیزه ی بالا برای درس خواندن و قبولی داشته باشیم ، مگر اینکه نگرش و دید خود را نسبت به مسائل تغییر دهد.)

نکاتی در زمینه ی افزایش یادگیری

1-شما باید با برنامه درس بخوانید ، اگر برنامه ریزی زمان بندی شده برای خود نداشته باشید، هرچقدر هم که درس بخوانید و نمره ی خوب بگیرید، هیچگاه متوجه ی جایگاه خود نمی شوید. متوجه نمی شوید در چه اوقاتی، چه درسی را بهتر می فهمید و یاد می گیرید ، متوجه نمی شوید چه زمانهایی را بی خود از دست داده اید . اصلا" تشخیص نمی دهید که برای چه درسی چقدر باید وقت بگذارید وچه درسی را به چه روشی بخوانید.
پس یک برنامه ریزی زمان بندی شده ، هرچقدر هم که ساده باشد ، خیلی چیزها را مشخص می کند.
{برای این منظور می توانید به جدول خود کنترلی اسکینر، موجود درصفحه ی کنکور، مراجعه کنید.}

2- سعی کنید مکانی که در آن درس می خوانید ساده و آرام (نه سکوت محض)، حتی المقدور در منزل خودتان باشد . در غیر این صورت می توانید از کتابخانه ی نزدیک محل سکونت خود استفاده کنید.

3- سعی کنید همیشه به کارهای مدرسه و درس خواندن ، الویت دهید و بعد از انجام آنها به فعالیتهای دیگر(تماشای تلویزیون ، استفاده از کامپیوتر، تفریح ، مهمانی و...) بپردازید.

برای تفریحات خود هم برنامه ی زمان بندی شده داشته باشید. حتما" برایتان پیش آمده که در طول روز 8 ساعت می خوابید و مثلا" 4 ساعت درس می خوانید ، ولی هرچقدر فکر می کنید ، نمی دانید 12 ساعت بقیه را چه کار کرده اید؟!!!
این همان وقت تلف شده است ، شما چون نمی دانید در آن زمان طولانی ، چه کار خاصی انجام داده اید، پس به نظرتان می آید که با اینکه هیچ تفریحی نداشتید ، باز هم نتوانستید درس بخوانید و ساعات مطالعه اتان بسیار کم است ولی خسته اید و نتیجه ی مطلوبی هم نمی گیرید.
چرا؟

چون برای آن 12 ساعت برنامه ای نبوده و خیلی راحت به هدر رفته بدون اینکه احساس کنید کار خاصی انجام داده اید.
اما اگر دیروز برای این 12 ساعت برنامه می ریختید( 10 تا 11 شب ، استفاده از اینترنت- 1 تا 3 ظهر، دیدن فیلم سینمایی کمدی – 5/5 تا 6 عصر، حرف زدن با تلفن – 5/8 تا 9 شب، کمک به مادر با شستن ظروف شام و....) آخر شب فردا با رضایت خاطر و بدون احساس بطالت ، به کارهایتان نگاه می کردید.

اگر قبلا" مشکلاتی در زمینه ی پیشرفت تحصیلی داشته اید:
1- درباره ی آن مشکل خوب فکر کنید و با معلمها و مشاورین و پدرو مادر خود ، مشکل را در میان بگذارید تا بتوانید نقاط ضعف را شناسایی کنید و قبل از اینکه مزمن و کهنه شود ، راه حلی برایشان پیدا کنید.(مثلا"دوست نداشتن درس خاصی ، احساس یاد نگرفتن درس خاصی، اضطراب امتحان ، خوب درس نخواندن و.....)

2- در حین رفع نقاط ضعف ، روی نقاط قوت و تواناییهای خود نیز تاکید کنید و برای پروراندن آنها هم برنامه بریزید . دانستن نقاط ضعف نباید باعث شود که شما کل تواناییهایتان را زیر سوال ببرید.

3- به تناسب پیشرفتها ، پاداشهایی را برای خودتان درنظر بگیرید.
هرچند وقت یکبار به عنوان پاداش به کارهای بسیار مورد علاقه ای که برایتان لذت بخش است ، بپردازید. مثلا" به خودتان قول بدهید که اگر یک هفته ی کامل از شنبه تا پنج شنبه ، برنامه اتان را به موقع به انجام برسانید و از برنامه عقب نیفتید ، جمعه ی آن هفته را به کوه بروید.

4-عوامل مخل یادگیری را محدود کنید .
(زیاده روی در تماشای فیلم و تلویزیون ، انجام بازی های کامپیوتری یا استفاده ی بیش از حد از اینترنت ، بیرون رفتن از خانه به منظورهای مختلف و مکالمه ی بیش از حد با تلفن وخواب بیش از اندازه و....)

5-ساعات مطالعه ی خود را کم کم (حتی اگر شده روزی 10 دقیقه ) ولی پیوسته افزایش دهید .مثلا" یک روز 7 ساعت مفید درس نخوانید و 3 روز بعد روزی 2 ساعت ، مگر اینکه اتفاق غیر مترقبه ای افتاده باشد.
چون 50% کارآیی مدت مطالعه بستگی به عادت مطالعاتی شما دارد.

6-از هدف هایی که نیازمند تلاش ، ولی قابل دسترسی اند، استفاده کنید . برای خود ، هدفهای بسیار سطح بالا که امکان دسترسی به آنها بسیارمشکل یا غیر ممکن است ، در نظر نگیرید.

7- مراقب تاثیر مخرب رقابت بیش از حد باشید . به جای اینکه خود را با دیگران مقایسه کنید ،همیشه خود را با دیروز خودتان مقایسه کنید.

8- برای خود علایق و یادگیری های جدید بوجود آورید ، چون لذت یادگیری های قبلی ، یادگیری های آتی را تشویق می کند.

معاون فناوری دبیرستان شهید موسوی

 احمدخلجی

91-92

« روش صحیح مطالعات درسی  »

در این بروشور سعی بر این است که پس از آموزش روش صحیح مطالعه،دانشجویان عزیز بتوانند از ابتدای سال تحصیلی، هدفمند و مؤثر به یادگیری دروسپرداخته و نتایج بهتری را از آن خود سازند. تاکنون روشهای مختلفی جهت مطالعه کتابهای درسی توصیه شده است، یکی از بهترین روشهای پیشنهادی روش (PQRST) است، که یکتکنیک مفید، موثر و سازمان یافته است. استفاده از این روش، از آن جهت توصیه می‌شودکه می‌تواند، توانایی فراگیرنده را برای مطالعه، به خاطر سپاری و یادآوری مطالبدرسی افزایش دهد.
 مراحل روش PQRST

• این روش که براساس حروف اول مراحل پنج‌گانه آن نام گذاری شده است، دارای مراحل زیر است:

مرحلهپیش‌خوانیPreview

•  اولین گام برای مطالعه یک کتاب درسی بررسی مقدماتی (مطالعه اجمالی) آن است، در این مرحله، مطالب یک فصل برای دست‌یابی به یک دید‌کلی درباره موضوعات و بخشهای اصلی آن پیش‌خوانی می‌شود.
• پیش‌خوانی موجب درک بیش‌تر مطالب می‌شود چون، طی مطالعه اجمالی و آگاهی کلی فرد از موضوع مورد مطالعه، اجزاء کتاب و ارتباط آن با یکدیگر در نظر خواننده‌ی آن مفهوم بهتری پیدا می‌کند.
•  مرحله پیش‌خوانی شامل: خواندن عنوان فصل، خواندن سطحی مطالب یک فصل، تمرکز و توجه روی عناوین بخش‌های اصلی و فرعی کتاب، نگاه‌گذار به تصاویر و مثال‌ها به ویژه خواندن دقیق بخش خلاصه آخر فصل است.

مرحله طرح سوال Question

•  پس از خاتمه مطالعه اجمالی یک بخش، در این مرحله تعدادی از عناوین اصلی و فرعی، قسمتهای مورد مطالعه به سوال تبدیل می‌شود.
•  در با در نظر گرفتن این مسأله که طرح سوال از محتوای درسی، حس کنجکاوی و انگیزه یادگیری را در خواننده کتاب افزایش می‌دهد، این امر باعث افزایش دقت و تمرکز فکری و در نتیجه سرعت و سهولت یادگیری می‌شود.
•  عقیده‌ی روان شناسان، عامل کنجکاوی موجب افزایش اشتهای ذهن برای یادگیری بیشتر می‌شود و در نتیجه چنانچه اطلاعات حاصله ناشی از پرسش‌های معینی باشد، به راحتی ترکیب می‌شود و بیش تر در حافظه باقی می‌ماند.

مرحله خواندن Reading

•  پس از مطالعه اجمالی و طرح سوالات برانگیزنده از عناوین کتاب درسی، قدم بعدی خواندن عمیق و دقیق محتوای درسی برای درک و فهم صحیح آن است.
•  در این مرحله خواننده کتاب باید تلاش کند تا درباره آن چه که می خواند فکر کند و آن را با آموخته‌های قبلی خود مرتبط سازد.

مرحله به خود پس دادن Self-Recitation

•  پس از خواندن دقیق مطالب، باید تلاش کرد تا ایده‌های اصلی محتوای مورد مطالعه بدون مراجعه به کتاب و از حفظ یادآوری شود.
•  برای این کار یادگیرنده می‌تواند مطالب را ( با صدای بلند یا آهسته) به خود بازپس دهد.
•  باید تلاش کرد تا به پرسشهای مطرح شده در مرحله سوم پاسخ داده شود و در صورت عدم امکان پاسخ‌یابی برای آنها بازگشت مجدد به متن اصلی و تکرار خواندن ضروری است.
  در صورتی که قادر به بازگو کردن مطالب مطالعه شده در قالب کلمات و عبارات خود باشیم، می‌توانیم ادعا کنیم که آن مطالب را خوب یاد گرفته‌ایم.
• با استفاده از تکنیک به خود پس دادن، فاصله‌های خالی اطلاعات و خلاء یادگیری افراد آشکار می‌شود، و زمینه را برای سازماندهی مجدد مطالب در ذهن فراهم می‌سازد.
• به خود پس دادن، مرحله مرور و تکرار فعالانه مطالب درسی است که اگر آن را به کار نبریم، فراگیری فعال نداریم و علیرغم تلاش و صرف وقت برای خواندن، در هنگام یادآوری مطالب به ویژه زمان امتحانات با مشکل مواجه می‌شویم.
• تکنیک به خود پس دادن یکی از اصول اولیه تثبیت اطلاعات در حافظه است و باید زمان زیادی صرف مطالعه و از حفظ گفتن درس نمائیم.

مرحله آزمون Test

• پس از پایان مراحل چهارگانه در یادگیری محتوای درسی، می‌توان میزان یادگیری‌های تحقیق یافته خود را ارزیابی کرد.
•  در این مرحله درمی‌یابیم که تا چه اندازه مطالب را خوب و عمیق آموخته‌ایم و کدام قسمت‌ها را خوب نیاموخته‌ایم تا به مطالعه جبرانی بپردازیم.
• درج سئوالات و تمرینات در پایان فصول کتاب به این منظور است که فرد در پایان مطالعه پس از ارزیابی خود، در صورت نیاز مراحل قبلی را مجدداً ارزیابی کند.

• 
  

  معاون فناوری دبیرستان شهید موسوی

   احمدخلجی

  91-92

««رعایت نکاتی در مورد امتحانات»»

قبل از امتحان :

1-    از روشهای مطالعه استفاده کرده و طبق برنامه ریزی دقیق مطالعات خود را انجام دهید(   مانند کتاب عوامل موفقیت در تحصیل نوشته مرتضی نظری یا هر کتاب دیگری که موضوع آن روشهای مطالعه صحیح باشد . جهت تهیه چنین کتابهایی به کتابفروشی فرهنگیان روبروی پارک شهید رجایی یا روبروی هتل عباسی مراجعه نمایید .)

2-    برنامه امتحانات خود را دقیقاً یادداشت نموده و همیشه به همراه خود داشته باشید .

3-    از هر درسی چند نمونه سؤال امتحانی تهیه کرده و پاسخ آنها را از کتاب پیدا کنید . ( خیلی مهم ! )

4-    وسایل مطمئن و لوازم جهت حضور در جلسه امتحان را از قبل آماده کنید ( خودکار آبی-مدادپاکن-تراش و غیره )

5-    حدود نیم ساعت قبل از شروع امتحان در مکان امتحان حضور پیدا کنید .

6-   کارت ورود به جلسه امتحان را فراموش نکنید .

هنگام امتحان :

1-   امتحان را با نام خدا و توکل بر خدا شروع کنید .

2-   ابتدا مشخصات دقیق خود را در بالای برگه امتحان بنویسید .

3-   سعی کنید حداکثر تلاش خود را در خوش خط نوشتن پاسخ سوالات به کار بگیرید .

4-   ابتدا به سوالاتی پاسخ دهید که پاسخ آن را کامل و دقیق می دانید .

5-   به سوالاتی که نیاز به فکر کردن و پاسخ گویی دارند بعد از مرحله 4 پاسخ دهید .

6-   جهت یادآوری پاسخ سوالاتی که آن را فراموش کرده اید سعی نمائید مکان یا زمانی را که مطلب مورد نظر را مطالعه کرده اید به یاد آورید .

7-   اگر چنانچه پاسخ یک سوالی را به هیچ عنوان نتوانستید بیاد آورید سعی کنید آنچه به ذهنتان می رسد را بنویسید و سوال را بدون پاسخ رها نکنید .

8-   از حداکثر مدت و زمان امتحان استفاده کرده و جلسه امتحان را زودتر ترک نکنید چه بسا پاسخ بعضی از سوالات در پایان امتحان یادآوری شود .

9-   بدون اجازه مراقبان امتحانات صندلی خویش را ترک نکرده و با کسی صحبت نکنید .

بعد از امتحان :

1-اگر سوالات امتحانی را به شما داده باشند در حفظ آنها برای نوبت بعدی امتحان بکوشید .

2-در یک فرصت مناسب در کتاب مربوطه بررسی کنید که تا چه حد پاسخ درست به سوالات داده اید . این امر باعث می گردد برای دفعات بعد مطالب ماندگاری بیشتری در ذهن داشته باشد .

3- بعد از تصحیح اوراق و تحویل آن به شما بارم های آن را به دقت شمارش نمائید و در صورت عدم صحت به دبیر مربوطه اطلاع دهید .

4- دلایل عدم پاسخ گویی به برخی سوالات را با مراجعه به کتاب بررسی کنید .

                                           از پیروزی مغرور نشوید ، اما به خود پاداش دهید و از شکست ناامید نشوید

                                                     بلکه راه پیروزی بعدی را از آن بیاموزید .

                                                                معاون فناوری دبیرستان شهید موسوی

                                                        احمدخلجی

                                                        91-92